Senioren
Collectief

S-11 Strategie Senioren Collectief 2035

De doelstellingen van de Stichting Senioren Collectief Culemborg in 2035

 

Inleiding

De Stichting is opgericht voor onbepaalde tijd en streeft in essentie een duurzame plek in de Culemborgse gemeenschap en een betekenisvolle rol voor de Culemborgse senioren na.

Nu de Stichting haar 10-jarig bestaan nadert, is de tijd gekomen om zich verder te ontwikkelen en de doelstellingen voor de toekomst vast te stellen. De focus is daarbij weer 10 jaren vooruit gelegd.

Daartoe kan een strategie als richtingbepalende stip op de horizon dienen. Daarvan afgeleid kunnen dan in “hapklare brokken” de beleidsplannen voor de nabije jaren worden samengesteld.

 

I           Senioren van Culemborg in 2035

Welke kenmerken van de groep senioren zijn voor de inzet en activiteiten van de Stichting van belang?

 

1. Groei

Als we de groei van de bevolking van Culemborg in de laatste 10 jaren (6%) mogen aanhouden, dan zal de Culemborgse bevolking in 2035 uit om en nabij 32.000 inwoners bestaan.

Als we dan ook dit groeicijfer voor de 65+-ers mogen aanhouden, dan telt Culemborg in 2035 er minimaal 8500. Dat betekent dan, dat in 2035 ruim een kwart van de bevolking ouder is dan 65 jaar (2023: 19,6%).

Maar bezien we de groeicijfers van de diverse categorieën senioren, dan zijn die groeipercentages volgens de cijfers van het CBS aanzienlijk hoger. Voor deze prognoses zijn de groeipercentages van 2012-2022 aangehouden voor de periode 2023 – 2035, waardoor de prognose eerder te laag dan te hoog zal blijken.

 

Categorie	Groei	Prognose
	2012-2022	2035
90+	27%	217
80+	32%	1.654
70+	52%	5.983
60+	38%	10.677

(Bron: CBS).

 

Voor de Stichting Senioren Collectief betekent dit hoe dan ook een aanzienlijke stijging van de doelgroep, waarbij gemakshalve de kwalificatie senioren gehanteerd kan worden voor iedereen, die in meer of mindere mate het arbeidsproces aan het beëindigen is of beëindigd heeft. De Stichting hanteert daarom geen minimumleeftijdsgrens.

 

Doelstelling 1

De Stichting richt zich op iedereen, die zich op grond van leeftijd of anderszins senior noemt

1. De gezondheidsbeperkingen

De leeftijd komt met gebreken luidt het gezegde en dat geldt ook voor de senioren in Culemborg.

Uit de Gezondheidsmonitor van het RIVM blijkt, dat van de 65+ – ers van Culemborg in 2023:

• 47% een beperking vanwege gezondheid heeft;
• 26% met één of meer lichamelijke beperkingen te maken heeft;
• 19% met een mobiliteitsbeperking kampt.

 Wil de Stichting iets voor de senioren met deze beperkingen kunnen betekenen, dan zullen bij het organiseren van bijeenkomsten en activiteiten de omstandigheden moeten worden gecreëerd, waarbij de fysieke beperkingen geen belemmering vormen om aan die bijeenkomsten deel te kunnen nemen.

 Doelstelling 2

De door de Stichting (mede) georganiseerde bijeenkomsten en activiteiten voor senioren zijn zodanig ingericht, dat zoveel mogelijk senioren met een fysieke beperking kunnen deelnemen

De geestelijke gesteldheid

De Gezondheidsmonitor van het RIVM geeft ook inzicht in de geestelijke gesteldheid van onze 65+-ers en daaruit blijkt, dat de groep bestaat uit:

• 50% zich eenzaam voelt;
• 28% zich emotioneel eenzaam beschouwt;
• 32% sociale eenzaamheid ervaart.

Wil de Stichting iets voor de senioren met deze klachten kunnen betekenen, dan zullen bij het organiseren van bijeenkomsten en activiteiten de omstandigheden moeten worden gecreëerd, waarbij de ervaren eenzaamheid geen belemmering vormt om aan die bijeenkomsten deel te nemen.

Doelstelling 3

De door de Stichting (mede) georganiseerde bijeenkomsten en activiteiten voor senioren zijn zodanig ingericht, dat senioren die op enigerlei wijze eenzaamheid ervaren niet worden weerhouden om eraan deel te nemen

 

1. De achtergronden

De Culemborgse bevolking bestaat uit personen met diverse achtergronden en dat geldt dan ook voor de Culemborgse senioren.

Uit de cijfers van de gemeente Culemborg blijkt, dat van de totale bevolking in 2022 ruim 24% een buitenlandse achtergrond heeft. Met name de Molukse, Marokkaanse en Turkse Culemborgers zijn binnen deze groep sinds jaren sterk vertegenwoordigd. Dat geldt daardoor ook voor de senioren binnen deze bevolkingsgroepen. Hun participatie aan seniorenactiviteiten is evenwel zeer beperkt tot afwezig waaraan verschillen in o.a. achtergrond, cultuur, religie en ontwikkeling ten grondslag zouden kunnen liggen.

Wil de Stichting iets voor de senioren uit deze bevolkingsgroepen kunnen betekenen, dan zullen bij het organiseren van bijeenkomsten en activiteiten de omstandigheden moeten worden gecreëerd, waarbij de mogelijke oorzaken van participatiebeperkingen geen belemmering vormen om aan die bijeenkomsten deel te kunnen nemen.

Doelstelling 4

De door de Stichting (mede) georganiseerde bijeenkomsten en activiteiten voor senioren zijn zodanig ingericht, dat senioren met een niet autochtone achtergrond geen belemmering ervaren om eraan deel te nemen

II         Het werkingsgebied van de Stichting

De Stichting richt zich op senioren in Culemborg. Vanwege o.a. de huisvestingsmogelijkheden, wijken jongere senioren uit naar omliggende plaatsen. Zij hebben óf hun roots in Culemborg, óf hebben er een substantieel deel van hun leven gewoond en zijn in elk geval gevoelsmatig, sociaal en maatschappelijk (nog) stevig met Culemborg verbonden. Daarom is het werkingsgebied verbreed naar de regio Culemborg.

Doelstelling 5

De Stichting richt zich op alle senioren in de regio Culemborg, die in Culemborg geboren zijn of er een substantieel deel van hun leven hebben gewoond en zich blijvend met Culemborg verbonden weten

III        De pijlers van de Stichting Senioren Collectief Culemborg

De inzet van de Stichting rust op vier belangrijke pijlers voor het welzijn van senioren, zijnde:

 Belangenbehartiging

De Stichting behartigt bij alle daarvoor in aanmerking komende instanties en organisaties de belangen van senioren, die bij andere belangenbehartigers niet of slechts zijdelings aan bod (kunnen) komen. De Stichting doet dat op basis van gebleken of door de Stichting op basis van signalen uit de Culemborgse gemeenschap veronderstelde behoefte. De Stichting baseert zich daarbij op alle beschikbare informatie die voor de belangenbehartiging relevant kan zijn.

Statutair is de doelstelling van de Stichting het behartigen van de belangen van senioren. Deze omschrijving is algemeen en zou dan alle belangen van senioren omvatten. Om belangen te kunnen behartigen is niet alleen (gedetailleerde) kennis en inzicht vereist van de diverse en uiteenlopende behoeften van senioren en de ontwikkelingen daarin, maar ook kennis en inzicht in de organisaties die deze behoeften kunnen doen realiseren. Dat is voor een op vrijwilligers draaiende Stichting niet mogelijk, maar, dat betekent niet, dat de Stichting niet een deel van de belangen van senioren zou kunnen behartigen.

De Stichting heeft ook als doel het aanbieden van activiteiten met enkele achterliggende doelen, n.l. het bestrijden van eenzaamheid bij en het bevorderen van zelfredzaamheid van senioren. En daarmee heeft de Stichting een tweetal seniorenbelangen die zij kan behartigen.

Doelstelling 6

De Stichting is voor senioren dé behartiger van hun belangen om eenzaamheid onder senioren te doen verminderen alsmede zelfredzaamheid van senioren te doen verhogen

Primair is het van belang om een min of meer permanent inzicht te hebben in de beleving van beide aandachtsvelden bij de senioren als geheel en bij bijzondere groepen in het bijzonder, zoals bijv. senioren van allochtone afkomst.

Om voor de geselecteerde seniorenbelangen actief, gericht en goed onderbouwd te werk te kunnen gaan, is het daarnaast van belang om de achterliggende oorzaken van beide aandachtsvelden te kennen alsmede de actoren die op de oorzaken van invloed op kunnen zijn.

Doelstelling 7

De Stichting baseert haar belangenbehartiging op actuele gegevens over de mate waarin eenzaamheid onder senioren voorkomt, de vormen van eenzaamheid en de achterliggende oorzaken ervan. De Stichting richt zich bij deze belangenbehartiging op de organisaties en instellingen die deze oorzaken geheel of gedeeltelijk kunnen wegnemen

Verminderde zelfredzaamheid kan zich op vele manieren manifesteren en kan vele oorzaken hebben. Van gebrek aan kennis over voor senioren relevante aandachtsgebieden, regelingen en instanties tot het ontbreken van voldoende vaardigheden om die kennis naar toepassing op de eigen situatie te kunnen vertalen.

De Stichting kan daarbij een cruciale rol vervullen in het voor senioren in begrijpelijke taal presenteren van wat voor hen van belang is en hen wegwijs maken in de wijze waarop zij gebruik kunnen maken wat in regelingen en bij instanties voor hen mogelijk is.

Doelstelling 8

De Stichting baseert haar belangenbehartiging op actuele gegevens over aandachtsgebieden waarin gebrek aan zelfredzaamheid voorkomt, de aard en de achterliggende oorzaken ervan. De Stichting richt zich bij deze belangenbehartiging op de organisaties en instellingen die aan het verhogen van die zelfredzaamheid kunnen bijdragen

Belangenbehartiging ter vermindering van eenzaamheid en verhoging van de zelfredzaamheid van senioren is niet eenmalig, maar behoort een permanente activiteit te zijn. Aansluitend op ontwikkelingen in de beleving ervan bij senioren, extra aandacht initiërend of het op peil doen houden van de bereikte resultaten. Een permanent monitoring dus.

1. Informatieoverdracht

In een wereld, waarin niet alleen de veelheid aan informatie, maar ook de inhoud ervan alsmede de verschijningsvormen voor velen al een opgave is, is dit voor senioren vaak een reden om af te haken.

Met name de in razend tempo toegenomen digitalisering levert bij senioren vaak problemen op.

De Stichting is als een vrijwilligersorganisatie niet geëquipeerd om de kennis van alle voor senioren van belang zijnde aandachtsgebieden te bezitten en actueel te houden.

Wat de Stichting wél kan doen, is de kennis over die aandachtsgebieden op voor senioren begrijpelijke manier in woord en geschrift (te doen) overdragen.

Doelstelling 9

De Stichting draagt in samenwerking met de betrokken organisaties en instellingen zorg voor het op voor senioren begrijpelijke wijze presenteren van regelingen en procedures op aandachtsgebieden die voor hen van belang (kunnen) zijn. De Stichting is waar mogelijk en relevant medeorganisator van bijeenkomsten waarbij op enigerlei wijze informatie over voor senioren van belang zijnde onderwerpen gegeven wordt

Naast informatie over de voor senioren van belang zijnde aandachtsgebieden, is kennis over de voor hen van belang zijnde organisaties en instellingen evenzeer van belang om bij de juiste organisatie of instelling aan te kunnen kloppen. De Stichting kan die informatie verzamelen en actueel houden en beschikbaar stellen.

Doelstelling 10

De Stichting draagt in samenwerking met de betrokkenen zorg voor een actueel overzicht van alle voor senioren van belang zijnde organisaties en instellingen, hun mogelijke rol voor de senioren en hun bereikbaarheid

Senioren krijgen informatie over activiteiten en bijeenkomsten die voor hen interessant kunnen zijn, niet vanzelf. Ook daarbij is de digitale wereld veelal een obstakel. Die informatie is evenwel van belang om aan het sociale leven deel te kunnen nemen. Een centraal punt waar alle informatie op dit gebied periodiek beschikbaar is, helpt de senioren daarbij.

Doelstelling 10

De Stichting verzorgt periodiek de informatie over bijeenkomsten en de activiteiten om senioren aan het sociale leven deel te kunnen laten nemen

1. Ontzorging en ondersteuning

Ontzorging en ondersteuning van senioren kan op velerlei manieren en op vele terreinen. Hoofddoel van deze activiteit is de zelfredzaamheid van senioren te helpen verhogen door belemmeringen daarvoor waar mogelijk weg te nemen.

De Stichting doet dat niet als enige, ook andere organisaties en instellingen zetten zich in om mensen te ontzorgen en ondersteunen. Maar de Stichting richt zich heel specifiek op senioren en hun zelfredzaamheidbeperkingen.

Aangezien de mogelijkheden van de Stichting als vrijwilligersorganisatie beperkt zijn, zal die ontzorging en ondersteuning in samenwerking met alle daarvoor in aanmerking komende organisaties en instellingen moeten worden opgezet. Waar het kan, zal de Stichting de uitvoering zelf ter hand nemen, waar dat niet mogelijk is zal de Stichting zich beperken tot het al dan niet gezamenlijk organiseren van de ontzorging/ondersteuning.

Doelstelling 11

De Stichting organiseert al dan niet in samenwerking met anderen, activiteiten ter ontzorging en/of ondersteuning van senioren. De uitvoering van deze activiteiten geschiedt door de Stichting zelf indien en voor zover daarin niet of slechts ten dele door andere organisaties kan worden voorzien

1. Ontspanning en entertainment

Om aan eenzaamheid te ontkomen, is het voor iedereen van belang om aan activiteiten ter ontspanning en entertainment deel te kunnen nemen. Dat geldt in sterke mate voor senioren, die vaak vanwege hun lichamelijke en/of geestelijke beperkingen meer drempels moeten slechten dan anderen om deel te kunnen nemen.

Het bieden van ontspanning en entertainment voor senioren is dan ook dé uitgelezen rol voor de Stichting om aan de eenzaamheidsbestrijding bij te dragen.

Doelstelling 12

De Stichting organiseert al dan niet in samenwerking met anderen bijeenkomsten ter ontspanning en/of entertainment van senioren. De Stichting draagt daarbij zorg voor de realisatie van de specifieke randvoorwaarden in verband met hun eventuele fysieke beperkingen, waaraan bijeenkomsten voor senioren moeten voldoen

IV        De kenmerken van de Stichting

1. De identiteit

De Stichting is een ideële organisatie, die in praktische zin door belangenbehartiging, informatieverzorging en het organiseren van activiteiten en bijeenkomsten structureel en duurzaam wil bijdragen aan het welzijn en welbevinden van de senioren in de regio Culemborg.

De Stichting is open en constructief naar alle organisaties en instellingen die vanuit hun eigen oorsprong en bestaan, bijdragen aan datzelfde welzijn en welbevinden.

De Stichting is coöperatief naar alle organisaties en instellingen om samen zo effectief en efficiënt als mogelijk, díe activiteiten te ontplooien die substantieel bijdragen aan de kwaliteit van leven van senioren.

Door de lappendeken aan organisaties op het gebied van ouderenzorg is een herkenbare en maatschappelijk gedragen eigen identiteit van de stichting een must om de eigen plek in de Culemborgse gemeenschap te verkrijgen en behouden.

Doelstelling 13

De identiteit van de Stichting is zowel bij de senioren als de organisaties en instellingen die het welzijn van senioren nastreven bekend en erkend. Haar op basis daarvan verworven plaats in de Culemborgse samenleving is gewaardeerd en geaccepteerd.

1. De organisatie

De Stichting bestaat uitsluitend uit vrijwilligers voor zowel bestuurlijke, coördinerende als uitvoerende functies. De organisatiestructuur bestaat uit een bestuur en een aantal commissies van vrijwilligers met uitvoerende taken. Elke commissie wordt gecoördineerd door een bestuurslid opdat alle aspecten van de uitvoerende taken in het bestuur aan de orde kunnen komen.

In de commissies nemen zoveel vrijwilligers als mogelijk zitting die kennis en ervaring hebben inzake het aandachtsgebied van de commissie.

De bedoeling van deze organisatiestructuur is niet alleen een voor de Stichting werkbare inrichting, maar ook dat de commissies binnen hun werkgebied en binnen de voor hen geldende taken en verantwoordelijkheden zelfstandig in de uitvoering kunnen functioneren. Daarbij helpt het als de commissieleden een goede relatie kunnen opbouwen en onderhouden met de vrijwilligers van andere organisaties met wie zij in de praktijk zullen samenwerken.

Doelstelling 14

De organisatiestructuur van de Stichting bestaat uit een bestuur en daaraan gelinkte commissies van vrijwilligers met kennis en ervaring op de aandachtsgebieden waarin zij actief zijn.

De Stichting conformeert zich aan de wettelijke en maatschappelijke normen en waarden aangaande goed bestuur en heeft ten bewijze daarvan de ANBI-status met de daarbij behorende verantwoordingsverplichtingen omarmd.

Aan de organisaties, instellingen en fondsen legt de Stichting verantwoording af over de in relatie tot hen uitgevoerde activiteiten en evenementen.

Doelstelling 15

De Stichting is een transparante organisatie van betrokken vrijwilligers, die zonder voorbehoud verantwoording aflegt aan allen die bij de Stichting op enigerlei wijze betrokken zijn   

1. De samenwerkingspartners

Door de veelheid aan organisaties met elk hun eigen interne organisatie, werkwijze en financiële en personele middelen, is structurele en incidentele samenwerking gewenst met behoud van de eigen identiteit.

De veelheid aan organisaties en belangenbehartigers alsmede hun overlappende activiteiten nopen – zeker bij een groeiend aantal gebruikers – tot afstemming en afbakening van de aard van de activiteiten. Het gemeenschappelijke doel van de organisaties en instellingen op het gebied van ouderenzorg is het bevorderen van het welzijn van senioren en hun kwaliteit van leven. Voorkomen moet worden, dat verschillende organisaties en instellingen elkaar in zekere mate beconcurreren. Afstemming wie bij welke activiteit het voortouw neemt zorgt er niet alleen voor, dat kostbare inzet van vrijwilligers maximaal benut wordt, maar ook dat samen een groter pallet aan activiteiten aan de senioren kan worden aangeboden.

Doelstelling 16

Met de in Culemborg ten behoeve van senioren werkzame organisaties en instellingen zijn structurele en duurzame afspraken gemaakt over de organisatie van activiteiten en inzet van vrijwilligers en middelen waarbij de organiserende organisatie of instelling wordt ondersteund door de anderen

1. De vrijwilligers

De Stichting kan niet functioneren zonder vrijwilligers. Zij zijn het, die zich belangeloos inzetten om bij te kunnen dragen aan het welzijn van ouderen. Daar staat geen financiële vergoeding tegenover, wel een structurele blijk van waardering voor hun inzet. Daarnaast zorgt de Stichting ervoor, dat zij voor hun taak voldoende geëquipeerd zijn en die kennis en vaardigheden bezitten die nodig zijn bij de begeleiding van senioren.

Doelstelling 17

De vrijwilligers bij de Stichting hebben de kennis en ervaring in de omgang met en begeleiding van senioren en worden daartoe periodiek getraind

1. De financiering van activiteiten en evenementen

De Stichting financiert haar activiteiten uit donaties, advertentie-inkomsten, schenkingen, subsidies en incidentele donaties voor het organiseren van activiteiten zoals evenementen.

Daaruit worden ook de organisatiekosten zoals bijvoorbeeld de huur van de vergaderruimte, de vrijwilligersattentie, interne en externe communicatie etc.

De activiteiten van de Stichting moeten worden gefinancierd uit deze inkomsten en de – voor senioren noodzakelijk geringe – bijdragen van deelnemers aan activiteiten. Maar daaruit kunnen niet alle activiteiten worden betaald.

Voor het organiseren van bijeenkomsten en sociaal-culturele evenementen voor senioren is de Stichting voor een niet onaanzienlijk deel afhankelijk van subsidies en bijdragen van fondsen en particulieren. Waar mogelijk tracht de Stichting incidentele en structurele sponsoren en fondsen te vinden om die voor de senioren zo belangrijke bijeenkomsten te kunnen organiseren. Maar incidentele financiële ondersteuning betekent steeds een grote mate van onzekerheid of en zo ja, hoe een evenement georganiseerd kan worden. Met een structurele financiële ondersteuning is de kans op het kunnen realiseren van een evenement aanzienlijk groter en biedt meer zekerheid voor de duurzaamheid van de activiteiten van de Stichting.

Doelstelling 18

De organisatiekosten van de Stichting worden volledig gefinancierd uit donaties, advertentie-inkomsten, schenkingen en sponsoren

Doelstelling 19

De kosten voor bijeenkomsten en evenementen worden gefinancierd uit eigen bijdragen, sponsoren en structurele en specifiek voor een bijeenkomst of evenement aangevraagde subsidies alsmede crowdfunding

1. Communicatie en PR

De bekendheid van de Stichting wordt thans voornamelijk via de netwerken van de bestuurders, De Kijker en de website gerealiseerd. Al dan niet vergezeld van flyers bij evenementen zoals de Seniorenbeurs.

Een op de ontwikkeling van de Stichting naar een eigen specifieke plaats in de Culemborgse samenleving vergt echter een actieve communicatie en PR naar zowel de doelgroepen, de samenleving én de andere organisaties en instellingen op het gebied van ouderenzorg.

De Stichting zal daartoe van alle geschikte en beschikbare media gebruikmaken.

 Doelstelling 20

De communicatie- en PR van de Stichting kenmerkt zich als actief, met gebruikmaking van alle ten dienste staande middelen en media en gericht op de bijdragen aan de kwaliteit van leven van senioren